Er zijn vermoedelijk geen kluizen in de wereld die niet door het aan elkaar lassen van staal (of andere materialen) ontstaan. Bij Gunnebo is ‘lassen’ een veel voorkomende handeling. De (door de fabriek slingerende) route van staalplaat naar safe bestaat in het eerste gedeelte uit 2 gescheiden paden: die van de rompen en die van de deuren. Pas bij de Afmaaklijn worden die aan elkaar verbonden door scharnieren – aangebracht met behulp van een lasapparaat. Dat is handwerk. Er zijn echter ‘stations’ op de route waar behoefte is aan het aanbrengen van een uitgebreid patroon van lasnaden. Bijvoorbeeld als bij het vormen van de romp de bewapening – roosters van staal – aan alle zijden van de binnenste ‘kubus’ van staalplaten moet worden gelast. Medewerkers brengen daarvoor eerst enkele hulplassen aan, om de roosters op hun plaats te hechten. Dan komt de lasrobot, die een laspatroon aanbrengt dat ‘langdradig’ kan worden genoemd – tientallen meters in totaal, met een automatische precisie aangebracht, zonder morren. Ook in de deuren van kluizen wordt zo’n patroon aangebracht. Daan Driessen is Operator Lasrobot bij de afdeling Deuren CEN3-4, en bedient de 2 Yaskawa lasrobots. Na het lassen door de robots worden de deuren verder handmatig ‘afgelast’, voordat ze op de afdeling erna worden gevuld met beton.

“De lasser, die wordt in de loop van de dag moe. Een lasrobot kun je ’s morgens aanzetten, en draait dan de hele dag door. Dat is het voordeel. We hadden eerst IGM robots, maar die waren oud, en foutgevoelig. Deze Yaskawa’s zijn nieuw. Er worden eerst een groot aantal parameters in de robot ingesteld door een externe specialist, afhankelijk van hoe je als bedrijf de robot wilt gaan gebruiken. Daarna krijgt een operator cursussen. Om een bepaald patroon te lassen stel je een lasprogramma in. Je loopt dan de hele lasroute na, met een bedieningspaneel waarmee je de lasrobot-arm in bepaalde posities kunt zetten. Als dat gebeurd is, laat je de robot rustig in de Home positie terug gaan en sla je het programma op. En als het goed is, kun je het product daarna gewoon gaan lassen.”

“Kluizen worden niet overal gemaakt. De vraag waar je het geld vandaan haalt – nu weet je dat die kluis, als je aan het pinnen bent, gewoon van ons is. Ik ben bij een ATM-assemblagefabriek in Manaus in Brazilië geweest, daar gaat een deel van de kluizen heen, en daar wordt de bovenkant erop gezet, het PIN-gedeelte. Dan zie je hoe het in elkaar zit. Wat er in de kluis komt, de cassettes voor het geld. Waar bepaalde uitsparingen in een kluis die je maakt voor dienen.“

Een machine is mensenwerk, want wát een machine precies doet is volledig afhankelijk van hoe de machine is ontworpen, is ingesteld, en vervolgens wordt bediend. Daan: “In de praktijk is het een stuk ervaring. ‘De theorie leren, dan kan ik het’ – ik ben van mening dat dat niet zo is, want je komt altijd dingen tegen, waarbij je je afvraagt hoe dat is op te lossen. Een rondje lassen, een hoek om. Dat zijn andere dingen dan de basis-lasjes. In de loop van de tijd leer je dat door vragen te stellen, cursussen te volgen. Als je een nieuw type deur krijgt, dan moet je die lasroute opnieuw programmeren. En er zijn veel zaken waar je rekening mee moet houden vóór je begint met programmeren. Gelukkig krijg je voldoende tijd om het goed te kunnen doen. En op den duur verdienen we als bedrijf die investering terug als de programma’s goed lopen, want daarna kun je ze gebruiken om snel te produceren. Ik denk wel dat een echte, ervaren handlasser de ‘strakste’ lasjes legt. Die kent het materiaal, reageert daar op. Een lasrobot kan het wel, maar het kost tijd om dat ook zo te programmeren. Daar heb je die ervaring voor nodig.”

“Je leert om slim en effectief te werken, door je opleiding en ook in het bedrijf. In het begin liep ik 4 keer heen en weer voor ik al mijn spullen bij elkaar had. Ik was leergierig, aan het ontdekken hoe de productie is opgebouwd, aan het kijken hoe het werkt, wie wat doet. Nu loop je in één keer, en ondertussen heb je al 5 of 6 andere dingen gedaan. Je weet echt waar je mee bezig bent.”

“Op mijn afdeling is het fifty-fifty, de verdeling tussen Nederlandsers en Oost-Europeanen. Ik kwam als 16 jarige in een bedrijf met veel buitenlanders. En ik dacht ‘wat veel’. Je bent het niet gewend, maar op een gegeven moment wen je daaraan, natuurlijk, het zijn gewoon mensen. Als ik zie hoe keihard ze hier werken om de centen bij elkaar te krijgen, voor hun thuissituatie, dan neem ik daar mijn petje voor af, dat meen ik echt. Het is jammer dat ze na een bepaalde tijd weer weggaan omdat hun contract afloopt.”

“Als ik kijk naar het hele jaar, hoe het hier gaat – met feestdagen krijg je kleine cadeau’s, er is bijna altijd een jaarlijkse bonus. Het is puur, hoe leg ik dat uit… loon naar werken. De omgang met anderen is geweldig. Je krijgt waardering. Als je dingen doet voor het bedrijf, voor je teamleider of voor wie dan ook, en ze zeggen ‘Klasse, dit wil ik vaker zien’, dan is dat motiverend, en ga je met veel meer plezier naar je werk. Ik snap heel goed dat er mensen zijn die hier vooral werken om geld te verdienen, en ‘that’s it’. Maar ik ben van mening dat als je het samen als team doet, je heel ver kunt komen. Met de vaste medewerkers een kern vormen, en uitzendkrachten snel inwerken, zodat die zich op hun gemak voelen. Aan het begin van de week bij elkaar gaan staan, de planning met elkaar bespreken. Dat maakt het persoonlijker, je hecht je er meer aan. En voor elkaar werken. ‘Laat ik 2 deuren méér maken, dan hoeft diegene naast me niet zo hard te werken.’ Dan heeft ieder aan het einde van de dag evenveel gemaakt, prima. Dan ga je als team gewoon dóór. “

“Hier kan heel veel. Ik heb een aantal bedrijven gezien, en als je hier wat wil, en ze zien iets in je, dan kun je veel bereiken. Alles in overleg – als je dingen wil, of juist niet wil, en je geeft dat aan, dat wordt er wat mee gedaan. Je zult er wel achteraan moeten vangen, maar dat is niet erg. Op den duur zal het wel gebeuren. En ze zijn hier ook niet moeilijk. Je kunt hier echt nog wel een keer een praatje maken met je collega, als je daarna maar gewoon lekker aan je werk gaat. Er zijn bedrijven waar, als je daar je mond opendoet tijdens het werk, dan is het na 2 keer waarschuwen tijd om naar de auto te lopen. Ik vind het hier vrij ontspannen, en dat bevalt me eigenlijk wel prima.”